Μενέλαος Λουντέμης - Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος

«Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος… και φέτος θα γεμίσουν γλυκούς καρπούς, άνθη και φύλλα, και μοσκοβολιά. Κι όλα θα γίνουν όπως πάντα. Όπως το περασμένο, όπως το περσινό κι όπως το τωρινό καλοκαίρι… κι όπως κάθε καλοκαίρι όσο θα υπάρχουν στον κόσμο καλοκαίρια και κερασιές. Και τα στόματα θα επιθυμούν τον έρωτα, όσο θα υπάρχουν στον κόσμο κόκκινα στόματα.»

   Ήθελα το τελευταίο βιβλίο για το 2015 να είναι ένα ανάγνωσμα οικείο. Μου αρέσει πολύ ο Μενέλαος Λουντέμης. Ήμουν στο δημοτικό όταν ζήτησα από τους γονείς μου, σαν δώρο για τη γιορτή μου, να μου πάρουν το «Ένα παιδί μετράει τα άστρα». Μου το είχε προτείνει, θυμάμαι, η δασκάλα μου...  Με αυτό το βιβλίο αγάπησα το διάβασμα.  Απλά γιατί το αγαπούσε ο Μένιος, ο απόλυτος ήρωας του Λουντέμη, ο τίμιος, ο ευγενικός, ο ανιδιοτελής, ο πιστός, ο ερωτευμένος. Μεγαλύτερη, τον ακολούθησα στην «Αγέλαστη άνοιξη» και στο «Κάτω απ’ τα κάστρα της ελπίδας».

   Στο «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος» ο Μένιος δεν είναι πρόσωπο της ιστορίας. Δύο άντρες, ο Άρης Βεργωλής και ο Βενετός, θα γνωρίσουν ένα γεροντάκι και οι τρεις τους θα αναπτύξουν μια φιλία από αυτές που σπανίως συναντάς στη ζωή, αλλά και στη λογοτεχνία ακόμα.

    Σαν παλιά, καλή ελληνική ταινία, θα συγκινήσει τους αθεράπευτα ρομαντικούς και θα ενοχλήσει τους κυνικούς. Είναι λίγο προβλεπόμενη η πλοκή, θυμίζει κλασσικό παραμύθι. Με την παρθένα ελληνική ύπαιθρο και τους φτωχούς πλην τιμίους ανθρώπους της, την όμορφη, χτυπημένη από τη μοίρα πρωταγωνίστρια, τους αδίστακτους ευκατάστατους αστούς και τις απόκοσμες συμπτώσεις που, τελικά, θα έρθουν να διορθώσουν όλα τα κακώς κείμενα. Ο ρομαντικός τα αγαπάει αυτά τα σενάρια, τα ονειρεύεται να συμβαίνουν εκεί έξω και τα περιμένει. Ο κυνικός τα αντιλαμβάνεται ως αναγκαίους μύθους, που υπάρχουν για να εμψυχώνουν τους αδικημένους. Από την άλλη, είναι γεγονός ότι κάποιους ανθρώπους, τα παραμύθια τους βρίσκουν, είτε πιστεύουν σε αυτά, είτε όχι…

   Η γραφή του Λουντέμη, προσωπικά, με συγκινεί. Με μαγεύει, με τρόπο που κανένας μεταφρασμένος συγγραφέας, όσο σημαντικός και αν είναι, δε θα μπορέσει να αγγίξει. Χειρίζεται με τρομερή ευαισθησία, αλλά και γνώση, την ελληνική γλώσσα και αυτό είναι κάτι που με κερδίζει πάντα από την πρώτη σελίδα. Και το ενδιαφέρον μου παραμένει αμείωτο έως και την τελευταία. Στο συγκεκριμένο έργο, τα γεγονότα ακολουθούν το ένα το άλλο αρκετά γρήγορα, ενώ διαβάζουμε και νουβέλα μέσα στο μυθιστόρημα. Πέρα από τα ζητήματα του έρωτα, της φιλίας και της μοίρας, θίγεται και αυτό της καλλιτεχνικής δημιουργίας και συγκεκριμένα της συγγραφής: η έμπνευση, η επιτυχία, ο σκοπός.

« Η πρώτη κραυγή του ανθρώπου είναι κλάμα. Από κει και πέρα οι άνθρωποι ή παραμένουν άνθρωποι και κλαίνε, ή γίνονται τέρατα και κάνουν τους άλλους να κλαίνε.

  Κάτι τέτοιες απελπισμένες ιδέες κυλούν μαζί μου απ’ την ώρα που άφησα πίσω μου την πρωτεύουσα. Γιατί μέσα στο κοιμισμένο κορμί ο νους μάχεται σκληρά, χτυπιέται. Είναι το μόνο που δεν εμούδιασε μέσα μου. Γιατί όλα χαμήλωσαν, όλα. Σαν φλόγα που λιγοστεύει, που καταπίνεται απ’ τους ίσκιους.

   Έζησα με χαμηλωμένη τη λάμπα για να μην κάψω τις ψυχές που φτερούγιζαν γύρω μου. Μα γελάστηκα. Ήταν μια ψυχή, που δε θα τη γλίτωνα, γιατί ήταν μες στην ίδια τη φωτιά: Η δική μου…»

Μενέλαος Λουντέμης, «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος», Εκδόσεις: Ελληνικά Γράμματα

Σημείωση: Πλέον τα έργα του Μ. Λουντέμη κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Πατάκη.